Informacje na temat prawa do opieki zdrowotnej dla obywateli UE/EOG/Szwajcarii i członków ich rodzin

Każdy ma prawo do jak najlepszego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, mamy również prawo do korzystania z najwyższej jakości usług służby zdrowia.

Narodowa służba zdrowia w Szkocji [ang. NHS] 

W Szkocji opieka zdrowotna świadczona jest przez NHS – system opieki zdrowotnej finansowany ze środków publicznych. Zgodnie z ustawą z 2011 r. o prawach pacjenta (Szkocja). Korzystając z NHS, każdy z nas ma określone prawa i obowiązki. 

W Szkocji każdy ma prawo do korzystania z opieki zdrowotnej która: 

  • spełnia potrzeby pacjentów. 
  • traktuje zdrowie i samopoczucie pacjentów priorytetowo. 
  • zapewnia pacjentom informacje i wsparcie, by mogli świadomie uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących ich opieki.  

Na opiekę medyczną oferowaną przez NHS nigdy nie będą wpływały cechy chronione takie jak: wiek, rasa czy płeć. 

Większość usług oferowanych przez NHS Szkocja [ang. NHSS] jest świadczona bezpłatnie, są jednak wyjątki takie jak.: leczenie stomatologiczne czy leczenie wzroku. W stronie https://www.nhsinform.scot/care-support-and-rights/health-rights/access/help-with-health-costs można znaleźć informacje, w jaki sposób uzyskać pomoc na pokrycie kosztów tego rodzaju leczenia.  

Każdy ma prawo, by zarejestrować się w przychodni rejonowej [ang. General Practice (GP)], w której lekarze są głównym kontaktem w zakresie świadczenia usług medycznych. NHS 24 oferuje pomoc, gdy przychodnie lekarskie i dentystyczne są zamknięte, a pacjent zbyt chory, by czekać do otwarcia. NHS 24 dostępne jest pod numerem telefonu 111.   

Dostęp do opieki zdrowotnej  

Program osiedleńczy European Union Settlement Scheme (EUSS) 

Obywatele UE/EOG/Szwajcarii  

Obywatele EU, OEG i Szwajcarii, którzy mieszkali w Szkocji 31 grudnia 2020 roku, mogą nadal korzystać z usług NHSS. NHSS nie udostępnia danych pacjentów Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.  

Każda osoba mieszkająca w Szkocji może zarejestrować się w przychodni lekarskiej oraz ma prawo do bezpłatnej ogólnej opieki lekarskiej i recept.  

Każda osoba, która wymaga leczenia powinna zawsze zgłosić się do NHSS o pomoc. Żaden pracownik NHSS nie będzie prosił o przedstawienie dowodu dotyczącego posiadania statusu osiedleńca czy statusu tymczasowego.  

Osoby, które mają prawo do otrzymania statusu osiedleńca, ale nie złożyły jeszcze wniosku do EUSS mogą nadal korzystać z NHSS, które nie będzie egzekwować opłat za leczenie szpitalne lub specjalistyczne. Osoby, które nie złożyły i nie złożą wniosku do EUSS nie mają prawa do pozostania w Wielkiej Brytanii i w takich przypadkach NHSS może pobierać opłaty za wszelkie specjalistyczne leczenie.  

Osoby, uprawnione do złożenia wniosku, które jeszcze tego nie zrobiły zapraszamy po pomoc i do kontaktu z nami tutaj.  

Uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl  

Osoby ubiegające się o azyl  

  • Osoby ubiegające się o Azyl mogą otrzymać darmową opiekę medyczną, jeżeli;  

ich wniosek o azyl jest nadal rozpatrywany, odwołują się od odrzuconego wniosku o azyl lub ich wniosek został odrzucony i czekają aż Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poczyni kroki w celu umożliwienia im powrotu do domu. 

  • Osoby, którym przyznano azyl, otrzymają opiekę zdrowotną, jeśli  

Otrzymały ochronę humanitarną, uznaniowe pozwolenie na pobyt w Wielkiej Brytanii lub prawo do pobytu w Wielkiej Brytanii jako uchodźcy. 

  • Osoby rejestrujące się jako pacjenci NHS, mogą zostać poproszone o okazanie karty rejestracyjnej [ang. Application Registration Card (ARC)] (otrzymanej prawdopodobnie podczas rozmowy kwalifikacyjnej) lub dokumentów Brytyjskiej Agencji Granicznej potwierdzających złożenie wniosku o azyl.  

Uchodźcy: 

  • Osoby, które otrzymały prawo do pobytu w Wielkiej Brytanii jako uchodźcy, mogą korzystać z opieki zdrowotnej w ramach NHS. 
  • Osoby rejestrujące się jako pacjenci NHS, mogą zostać poproszone o okazanie paszportu, dokumentów podróży, biometrycznego zezwolenia na pobyt lub listu od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych [ang. Home Office], potwierdzającego prawo do pobytu.  
  • Po zarejestrowaniu się jako pacjent NHS, większość świadczeń służby zdrowia NHS jest bezpłatna. Niektóre świadczenia medyczne, takie jak stomatologiczne czy okulistyczne są jednak odpłatne.   

Członkowie rodziny: 

  • Żona/mąż/partner cywilny oraz każde dziecko osoby zarejestrowanej jako pacjent NHS ma prawo do korzystania z usług NHS. Dzieci nie mogą mieć więcej niż 16 lat lub 19 lat, jeżeli uczą się w pełnym wymiarze godzin. Koniecznym może być okazanie aktu małżeństwa, związku partnerskiego lub aktu urodzenia dzieci.   

Aby korzystać z opieki zdrowotnej NHS należy jak najszybciej po przyjeździe do Szkocji znaleźć lekarza rodzinnego (ang. GP) i poprosić o zarejestrowanie jako pacjenta NHS. Rejestracja w przychodni jest bezpłatna. Zanim znajdzie się lekarz, który będzie miał wystarczająco miejsca na liście pacjentów i zgodzi się państwa zarejestrować, być może konieczna będzie rozmowa w kilku okolicznych przychodniach rejonowych.       

Osoby potrzebujące pomocy ze znalezieniem lekarza rodzinnego, który będzie mógł państwa zarejestrować, mogą uzyskać pomoc dzwoniąc na infolinie NHS pod numer: 0800 22 44 88 lub na stronie internetowej: https://www.nhs24.scot/. Infolinia NHS oferuje bezpłatne usługi tłumaczeniowe.   

Co zrobić, jeśli nie jest się zarejestrowanym jako pacjent NHS?  

Osoby niezarejestrowane jako pacjenci NHS, mogą nadal korzystać z niektórych usług służby zdrowia. Świadczenia, które są bezpłatne dla wszystkich obejmują:  

  • opiekę szpitalną w nagłych wypadkach (na oddziale ratunkowym, czy oddziale drobnych urazów)  
  • opiekę w nagłych wypadkach w przychodni rejonowej 
  • transport karetką w nagłych wypadkach  
  • usługi w zakresie zdrowia seksualnego (planowanie rodziny) 
  • leczenie niektórych chorób zakaźnych i chorób przenoszonych drogą płciową. 

Accessing an Interpreter for Healthcare  

Usługi tłumaczeniowe w służbie zdrowia  

Personel medyczny ma obowiązek zapewnienia tłumacza osobom, niemówiącym po angielsku, a które wymagają uwagi medycznej. Usługa ta jest bezpłatna i poufna.   

NHS-24 – Osoby, wymagające opieki medycznej, potrzebujące pomocy tłumacza, mogą dzwonić na nie alarmowy numer telefonu NHS-24, wybierając numer 111. Następnie, po odsłuchaniu nagranej wiadomości  należy wybrać numer 9 (Osoby chcące odsłuchać nagraną wiadomość w innym języku muszą wybrać numer 1), dzięki czemu pojawi się możliwości wybrania preferowanego języka spośród: polskiego, arabskiego, mandaryńskiego, hiszpańskiego, rumuńskiego, kurdyjskiego i ukraińskiego, oraz możliwość wyboru każdego innego języka. Dyspozytor NHS zorganizuje rozmowę telefoniczną, która prowadzona będzie z personelem medycznym i pacjentem przy pomocy tłumacza.      

Wizyty w przychodni i w szpitalu –Aby otrzymać usługi tłumaczeniowe, na umówioną wizytę w przychodni lekarskiej lub w szpitalu, należy zapoznać się z informacjami na stronie internetowej lokalnej służby zdrowia. Aby poprosić o tłumacza na umówioną wizytę, należy skontaktować się z personelem recepcji w przychodni lub w szpitalu, do którego się udajemy.   

Nagłe wypadki –usługi tłumaczeniowe będą zawsze zapewnione dzwoniąc na numer ratunkowy 999.   

Dodatkowe informacje

Służba zdrowia NHS – https://www.nhsinform.scot/care-support-and-rights/health-rights 

Rząd szkocki – https://www.gov.scot/publications/charter-patient-rights-responsibilities-easy-read/pages/1/ 

NHS, uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl – https://www.nhsinform.scot/media/1126/health-care-for-asylum-seekers-and-refugees-in-scotland-v6-2016-206.pdf 

Doradztwo i wsparcie dla pacjentów [ang. Patient Advice and Support Service (PASS)] – oferowane jest w lokalnych biurach praw obywatelskich [ang. Citizen Advice Bureau] (adresy najbliższych biur na stronie internetowej www.cas.org.uk lub w lokalnej książce telefonicznej). PASS jest niezależną instytucją, która zapewnia bezpłatne, poufne informacje, doradztwo i wsparcie każdemu, kto korzysta z NHS w Szkocji. 

Powyższe informacje zostały uaktualnione 19 Maja 2022.