Informacje na temat prawa do edukacji dla obywateli UE/EOG/Szwajcarii i członków ich rodzin

Prawa dziecka do edukacji

Prawo do edukacji każdej osoby w Szkocji uwzględnione jest w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Konwencja ONZ o prawach dziecka ściśle definiuje to prawo jako obejmujące dzieci.  

KAŻDE dziecko ma prawo, by uczęszczać do szkoły, a ich rodzice są prawnie odpowiedzialni za zapewnienie im edukacji poprzez upewnienie się, że chodzą do szkoły lub uczą się w domu.  

  • Prawo do wysokiej jakości kształcenia jest uznanym prawem w Szkocji. Dzieci mają prawo do bezpłatnej nauki w szkole podstawowej i średniej, pomiędzy 4 – 18 rokiem życia.  
  • Dzieci mają prawo do udzielanej przez szkołę dodatkowej pomocy, gdy jest to konieczne do ułatwienia im nauki, na przykład, gdy w ogóle lub niewiele mówią w języku angielskim.  
  • Dzieci uczęszczają zazwyczaj do najbliższej im geograficznie szkoły podstawowej lub średniej. Lokalne władze doradzą, do której szkoły dziecko będzie mogło uczęszczać, w zależności od miejsca zamieszkania. Więcej informacji o władzach lokalnych w załączonym linku.  
  • Dzieci w wieku powyżej 12 roku życia mają prawo do brania udziału w decyzjach dotyczących ich edukacji oraz otrzymywanego przez nich wsparcia.    
  • Informacje na temat wymogów dotyczących wiz koniecznych do zapisania dziecka do jednej z niezależnych szkół tutaj. 

Dzieci uchodźców i osób ubiegających się o azyl

Dzieci ubiegające się o azyl, dzieci uchodźców i dzieci podlegające kontroli imigracyjnej mają prawo do edukacji przedszkolnej i szkolnej zapewnianej przez władze lokalne. Dzieci te mają takie samo prawo do edukacji jak mieszkające w Szkocji dzieci.  

Władze samorządowe mają prawny obowiązek zapewnienia na swoim terytorium edukacji każdemu dziecku w wieku szkolnym, niezależnie od dodatkowych potrzeb oświatowych jakie to dziecko może posiadać. Ten obowiązek prawny ma na celu zapewnienie edukacji każdemu dziecku, bez względu na status imigracyjny dziecka lub jego prawo do pobytu. 

Szkocka Służba Opiekuńcza [ang. The Scottish Guardianship Service] umożliwia dzieciom niemającym opieki, a które ubiegają się o azyl dostęp do zindywidualizowanej pomocy, w tym wsparcia edukacyjnego, od momentu ich przyjazdu. Więcej informacji na temat Scottish Guardianship Service tutaj.  

Dalsza edukacja 

System osiedleńczy – European Union Settlement Scheme (EUSS)  

Osoby mieszkające w Szkocji w ramach systemu osiedleńczego EUSS, mogą w Szkocji studiować bez ograniczeń. (termin składania wniosków do EUSS upłynął 30 Czerwca 2021 roku). Osoby, które nie złożyły jeszcze wniosku mogą nadal to zrobić, jeżeli: Osoba lub członek jej rodziny pochodzi z EU, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Lichtensteinu; uzyskało się późniejszy termin złożenia wniosku, ma się „uzasadnione powody” na niezłożenie wniosku przed 30 Czerwca 2021 r.) 

Wnioski o dalsze kształcenie w Szkocji można składać poprzez stronę internetową https://www.ucas.com/, oferującą również wskazówki „jak aplikować”. Więcej informacji dotyczących składania wniosków, a statusu imigracyjnego na stronie: UKCISA. 

Pomoc finansowa

Osoby posiadające status osoby osiedlonej lub status tymczasowy kwalifikują się do otrzymania pomocy finansowej w trakcie studiów, obejmujące (w części lub w całości) czesne, opłatę za naukę oraz pokrycie kosztów utrzymania.    

  • Osoby posiadające status osoby osiedlonej [ang. settled status] muszą udowodnić posiadanie statusu oraz to, że mieszkały w Wielkiej Brytanii (lub na wyspach) przez przynajmniej 3 lata przed rozpoczęciem kursu.  
  • Osoby posiadające status tymczasowy [ang. pre-settled status] muszą udowodnić posiadanie statusu tymczasowego, swoją tożsamość oraz to, że mieszkały w Wielkiej Brytanii (lub na Gibraltarze/UE/Islandii/Liechtensteinie/Norwegii/Szwajcarii) przez co najmniej 3 lata przed rozpoczęciem kursu. 

O pomoc finansową można ubiegać się poprzez organizację Student Awards Agency Scotland (SAAS). Wniosek do SAAS można złożyć tutaj.  

Wizy

Wiza studencka – o wizę studencką w Wielkiej Brytanii mogą ubiegać się osoby powyżej 16 roku życia, które; otrzymały ofertę miejsca od zarejestrowanej jako sponsor uczelni, mają wystarczającą ilość pieniędzy na utrzymanie i opłacenie kursu, potrafią mówić, czytać, pisać i rozumieją język angielski oraz mają zgodę rodziców, jeśli mają 16/17 lat. 

Więcej informacji o wizach i EUSS na stronie rządowej tutaj 

Osoby ubiegające się o azyl  

Osoby ubiegające się o azyl nie są prawnie ograniczone w dostępie do dalszej edukacji. Muszą natomiast spełnić wymagania akademickie, by zostało im zaoferowane miejsce na kursach. Dostęp do dalszej edukacji osób ubiegających się o azyl jest jednak ograniczony, ze względu na określone prawo do bezpłatnego czesnego oraz pomocy finansowej w zakresie kosztów podróży i nauki.  

Dofinansowania ograniczone jest do następujących kursów:   

  • kursu angielskiego dla osób obcojęzycznych, w pełnym i niepełnym wymiarze godzin, [ang. English for Speakers of Other Languages (ESOL)]  
  • kursów w niepełnym wymiarze godzin zaawansowanych i niezaawansowanych (jeśli osoby ubiegające się o azyl chcą wybrać inne kursy, będą obciążone opłatami dla studentów międzynarodowych). Informacje o dostępnych kursach tutaj 

Uchodźcy/ ochrona humanitarna/ uznaniowe zezwolenie na pobyt  

Osoby posiadające status uchodźcy, ochrony humanitarnej lub posiadające uznaniowe pozwolenie na pobyt w Wielkiej Brytanii mogą uzyskać dostęp do dalszej edukacji na takich samych zasadach jak mieszkańcy Szkocji. Mają prawo do “krajowego” systemu czesnego oraz do pożyczek i stypendiów Student Award Agency for Scotland. Podlegają pod te same warunki co inni studenci, którzy są mieszkańcami Szkocji pod warunkiem, że: 

  • Mieszkają w Wielkiej Brytanii od momentu przyznania im statusu. 
  • Są zwyczajowymi mieszkańcami Szkocji. Uchodźcy są zwolnieni z zasady trzyletniego pobytu, by być uznanym za „studenta posiadającego status rezydenta”.  

Źródła dodatkowe